Trikala Day Καθημερινή Ηλεκτρονική Εφημερίδα των Τρικάλων
Το ποσοστό των ανθρώπων στην Ευρωπαϊκή Ένωση που αδυνατούν να κρατήσουν το σπίτι τους επαρκώς ζεστό έχει αυξηθεί μετά την ενεργειακή κρίση που προκάλεσε η ρήξη με τη Ρωσία λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, περισσότεροι από 41 εκατομμύρια πολίτες στην ΕΕ δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά την επαρκή θέρμανση της κατοικίας τους. Αυτό αντιστοιχεί στο 9,2% του συνολικού πληθυσμού και το υψηλότερο ποσοστό το έχει η Ελλάδα και η Βουλγαρία.
Με το 19% του πληθυσμού να αδυνατεί λόγω κόστους να ζεστάνει το σπίτι του οι δύο χώρες (Ελλάδα και Βουλγαρία) βρίσκονται στον πάτο της ενεργειακής φτώχειας στην ΕΕ. Όπως επισημαίνεται στο Euronews, που δημοσιεύει και τα σχετικά στοιχεία, η διαβίωση σε ένα κρύο σπίτι δεν έχει μόνο ψυχολογικές επιπτώσεις. Ενέχει και σοβαρούς κινδύνους για τη σωματική υγεία. Μελέτες δείχνουν ότι τα ψυχρά περιβάλλοντα αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικών επεισοδίων, αναπνευστικών λοιμώξεων και ατυχημάτων που σχετίζονται με μειωμένη επιδεξιότητα.
Πώς ορίζεται η ενεργειακή φτώχεια
Σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ενεργειακή φτώχεια εμφανίζεται όταν ένα νοικοκυριό αναγκάζεται να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας σε βαθμό που επηρεάζει αρνητικά την υγεία και την ευημερία των κατοίκων του. Οι βασικές αιτίες είναι τρεις: το υψηλό ποσοστό του οικογενειακού εισοδήματος που δαπανάται για ενέργεια, τα χαμηλά εισοδήματα και η χαμηλή ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και των συσκευών.
Τα τραγικά στοιχεία για την ενεργειακή φτώχεις
Τα ποσοστά ενεργειακής φτώχειας διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα και όταν τα ποσοστά μεταφράζονται σε αριθμό ανθρώπων, το μέγεθος του προβλήματος γίνεται ακόμη πιο καθαρό. Με βάση τα πληθυσμιακά δεδομένα της 1ης Ιανουαρίου 2024, το Euronews υπολόγισε πόσοι άνθρωποι πλήττονται από αυτή τη μορφή φτώχειας.
Στην ΕΕ, το ποσοστό των πολιτών που δεν μπορούν να θερμάνουν επαρκώς το σπίτι τους κυμαίνεται από 2,7% στη Φινλανδία έως 19% στη Βουλγαρία και την Ελλάδα. Το ποσοστό της Ελλάδας αντιστοιχεί σε 1,976,137, σύμφωνα με το Euronews.
Αν προστεθούν οι υποψήφιες προς ένταξη χώρες και τα κράτη της EFTA, το εύρος εκτείνεται από 0,7% στην Ελβετία έως 33,8% στην Αλβανία. Η Βόρεια Μακεδονία αποτελεί επίσης ακραία περίπτωση, με ποσοστό 30,7%. Πάνω από το 10% του πληθυσμού αδυνατεί να θερμάνει το σπίτι του και σε χώρες όπως η Λιθουανία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Τουρκία, η Κύπρος, το Μαυροβούνιο, η Γαλλία και η Ρουμανία.
Αντίθετα, το ποσοστό αυτό βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ στην Ιταλία και τη Γερμανία. Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι πλήρως συγκρίσιμο, καθώς τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία είναι από το 2018, όταν το ποσοστό ήταν 5%.
Μεταξύ 36 χωρών, η Τουρκία καταγράφει τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων που πλήττονται από την ενεργειακή φτώχεια. Παρότι το ποσοστό έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, το 2024 περίπου 12,9 εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούσαν να διατηρήσουν το σπίτι τους ζεστό. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τη Eurostat, η Τουρκία είχε από τα χαμηλότερα κόστη φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας τόσο σε ευρώ όσο και σε όρους αγοραστικής δύναμης. Παρ’ όλα αυτά, ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της εξακολουθεί να πλήττεται.
Στην Ισπανία, 8,5 εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούσαν να ζεστάνουν επαρκώς την κατοικία τους, ενώ στη Γαλλία ο αριθμός έφτανε τα 8,1 εκατομμύρια. Στη Γερμανία το αντίστοιχο μέγεθος ήταν 5,3 εκατομμύρια και στην Ιταλία 5,1 εκατομμύρια.
Η Ευρώπη πλήρωσε τη ρήξη με τη Ρωσία
Η εκτόξευση των τιμών της ενέργειας μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022, που οδήγησε στη ρήξη με τη Ρωσία η οποία παρείχε φτηνό φυσικό αέριο στην Ευρώπη, επιδείνωσε μια ήδη δύσκολη κατάσταση για πολλούς Ευρωπαίους πολίτες.
Το ποσοστό όσων αδυνατούν να θερμάνουν το σπίτι τους μειωνόταν σταδιακά από το 2011, φτάνοντας στο χαμηλότερο σημείο το 2019 και το 2021, πριν αυξηθεί ξανά. Τον τελευταίο χρόνο καταγράφηκε νέα μείωση, με την Κομισιόν να αποδίδει αυτή τη θετική εξέλιξη σε συνδυασμό παραγόντων, όπως η μείωση των λιανικών τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, η εφαρμογή μέτρων ενεργειακής απόδοσης στα κράτη-μέλη και η καλύτερη κατανόηση του φαινομένου της ενεργειακής φτώχειας και των πληθυσμών που πλήττονται.
