Trikala Day Καθημερινή Ηλεκτρονική Εφημερίδα των Τρικάλων
Η μακρά πορεία εκσυγχρονισμού των ΕΛΤΑ-Ελληνικών Ταχυδρομείων αποδεικνύεται πιο σύνθετη και αργή από όσο είχε αρχικά σχεδιαστεί, παρά τις συνεχείς παρεμβάσεις των τελευταίων ετών για τη διάσωσή τους.
Αν και η ανάγκη μετασχηματισμού του ιστορικού οργανισμού θεωρείται κοινά αποδεκτή, η πραγματικότητα δείχνει ότι τα ΕΛΤΑ δεν έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα να εξελιχθούν σε μια σύγχρονη, ανταγωνιστική και αποτελεσματική εταιρεία ταχυδρομικών υπηρεσιών.
Η πρώτη συγκροτημένη προσπάθεια εξυγίανσης ξεκίνησε το 2020, έπειτα από μία δεκαετία συρρίκνωσης, στασιμότητας και οικονομικής κατάρρευσης, με συσσωρευμένες ζημίες και αρνητικά ίδια κεφάλαια.
Στο επίκεντρο της τότε στρατηγικής βρέθηκε η εθελουσία έξοδος περίπου 2.000 εργαζομένων, με στόχο τη μείωση του μισθολογικού κόστους και την εξοικονόμηση 75 εκατ. ευρώ ετησίως, μια διαδικασία που επιβάρυνε τα οικονομικά του οργανισμού με πάνω από 112 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, η προσπάθεια ανατροπής της εικόνας των ΕΛΤΑ δεν απέδωσε τα προσδοκώμενα. Η πανδημία, οι αστοχίες στη διοίκηση, η μείωση των εσόδων και η κυβερνοεπίθεση του 2022 που έπληξε τα πληροφοριακά συστήματα και εξέθεσε προσωπικά δεδομένα πολιτών, επιβάρυναν περαιτέρω την κατάσταση. Εκείνη τη χρονιά, οι ζημίες εκτοξεύθηκαν στα 27,9 εκατ. ευρώ και τα αρνητικά ίδια κεφάλαια στα 102,3 εκατ. ευρώ, καθιστώντας επιτακτική την εκ νέου αναθεώρηση του επιχειρηματικού μοντέλου.
Το νέο πλάνο εξυγίανσης ξεκίνησε το 2023, συνοδευόμενο από αλλαγές στο μάνατζμεντ και την ανάληψη καθηκόντων από τον Γρηγόρη Σκλήκα, με στόχο την αναδιοργάνωση του ομίλου.
Μεταξύ των πρώτων κινήσεων ήταν ο εξορθολογισμός του δικτύου καταστημάτων, με κατάργηση 143 σημείων εξυπηρέτησης σε όλη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένου και του υποκαταστήματος εντός της Βουλής. Παράλληλα, αποφασίστηκε η ενσωμάτωση της ΕΛΤΑ Courier στη μητρική εταιρεία, για τη δημιουργία ενιαίου επιχειρησιακού σχήματος.
Το ζήτημα του ανθρώπινου δυναμικού, ωστόσο, αποδείχθηκε πιο περίπλοκο. Η αποχώρηση έμπειρων στελεχών δημιούργησε κενό σε θέσεις ευθύνης, ενώ η σημερινή δύναμη των περίπου 4.800 εργαζομένων εκ των οποίων οι 1.650 είναι μέσω εξωτερικών συνεργατών, δεν έχει μεταφραστεί στην απαιτούμενη λειτουργική αποτελεσματικότητα. Ακόμη και σήμερα, η φράση «ένα άτομο είμαι, ό,τι μπορώ κάνω» αποτυπώνει την εικόνα ελλείψεων σε σημεία εξυπηρέτησης και τηλεφωνική υποστήριξη.
Παρά τις παρεμβάσεις, τα αρνητικά ίδια κεφάλαια όχι μόνο δεν εξαλείφθηκαν, αλλά το 2023 αυξήθηκαν σε -132,09 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα της εταιρείας διαμορφώθηκαν στα 243,28 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 3% σε σχέση με το 2022, ενώ οι ζημίες ανήλθαν σε 10,17 εκατ. ευρώ. Το 2024 καταγράφηκε μικρή άνοδος των εσόδων στα 249 εκατ. ευρώ και περιορισμός των ζημιών στα 8,372 εκατ. ευρώ, όμως τα αρνητικά ίδια κεφάλαια εκτοξεύθηκαν στα 140,1 εκατ. ευρώ.
Πλέον, η εταιρεία προχωρά σε ακόμη πιο δραστικό βήμα, ανακοινώνοντας το κλείσιμο 204 καταστημάτων από τις 3 Νοεμβρίου. Από τα 456 σημερινά σημεία εξυπηρέτησης, τα 40 βρίσκονται στην Αττική και τα 164 στην περιφέρεια.
►Η λίστα με τα καταστήματα που κλείνουν
Η μείωση αυτή αντιστοιχεί σε περίπου 45% του συνολικού δικτύου και, όπως αναφέρει η διοίκηση, αφορά κυρίως καταστήματα με περιορισμένο όγκο συναλλαγών. Ωστόσο, πηγές με γνώση του αντικειμένου επισημαίνουν ότι δεν ήταν όλα ζημιογόνα, καθώς αρκετά κάλυπταν τα λειτουργικά τους έξοδα και εξυπηρετούσαν σημαντικό αριθμό πολιτών.
ΕΛΤΑ: Το μεγάλο ερώτημα για τους εργαζόμενους
Το επόμενο μεγάλο ερώτημα αφορά τους εργαζόμενους. Αν και δεν έχουν ανακοινωθεί επίσημα αριθμοί, τα περισσότερα από τα υπό αναστολή καταστήματα απασχολούν 4-5 εργαζομένους. Προβλέπεται εσωτερική μετακίνηση μόνιμου προσωπικού, ενώ παραμένει άγνωστο εάν θα υπάρξουν αποχωρήσεις ή ανακατατάξεις σε θέσεις.
Στην Αττική κλείνουν καταστήματα σε περιοχές όπως η Ακρόπολη, η Μητροπόλεως, το Θησείο, η Κυψέλη, ο Αλιμος και ο Χολαργός, ενώ λουκέτο μπαίνει και στο υποκατάστημα του αεροδρομίου.
Στην περιφέρεια, ο αντίκτυπος αναμένεται εντονότερος σε περιοχές όπου το ταχυδρομείο αποτελεί βασικό σημείο εξυπηρέτησης, ειδικά για τους ηλικιωμένους. Μεταξύ άλλων, κλείνουν εννέα καταστήματα στην Αιτωλοακαρνανία, έξι στην Εύβοια, καθώς και ένα σε Ικαρία, Νάξο και Σάμο. Παρά τα λουκέτα, έχει δοθεί διαβεβαίωση ότι σε κάθε νησί θα συνεχίσει να λειτουργεί τουλάχιστον ένα ταχυδρομείο.
Παράλληλα, συνεχίζεται η προσπάθεια περιορισμού εξόδων, που το 2024 υπολογίζονται σε περίπου 237 εκατ. ευρώ, ενώ για το 2025 εκτιμάται ότι θα φθάσουν στα 245 εκατ. ευρώ. Στον σχεδιασμό των ΕΛΤΑ εντάσσεται και η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας τους, η οποία αριθμεί 82 ακίνητα συνολικής εμπορικής αξίας άνω των 100 εκατ. ευρώ.
Το τοπίο παραμένει απαιτητικό, καθώς η αγορά ταχυμεταφορών είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστική. Σύμφωνα με την ΕΕΤΤ, πάνω από 700 εταιρείες λειτουργούν στον κλάδο, ωστόσο έξι εξ αυτών διαχειρίζονται το 65% των ταχυδρομικών αντικειμένων και αποσπούν το 74% των συνολικών εσόδων. Την ίδια ώρα, η παραδοσιακή επιστολική αλληλογραφία συνεχίζει να μειώνεται σταθερά, περιορίζοντας την παραδοσιακή πηγή εσόδων του οργανισμού.
Δύο χρόνια μετά την έναρξη του τελευταίου πλάνου μετασχηματισμού, η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των ΕΛΤΑ εξακολουθεί να μην έχει διασφαλιστεί. Το στοίχημα παραμένει ανοιχτό: αν οι αλλαγές αυτές θα αποτελέσουν τελικά το σημείο καμπής για την ανάκαμψη της δημόσιας εταιρείας ή ακόμη ένα «χαμένο δέμα» στον μακρύ δρόμο προς την εξυγίανση.
Τι ανακοίνωσαν τα ΕΛΤΑ
Μετά τον σάλο για το λουκέτο σε εκατοντάδες καταστήματα, τα ΕΛΤΑ εξέδωσαν ανακοίνωση στην οποία αναφέρουν ότι οι συνταξιούχοι και οι κάτοικοι απομακρυσμένων περιοχών «θα συνεχίσουν να εξυπηρετούνται με φυσική παρουσία ταχυδρόμου, όπως και σήμερα. Σε κάθε περιοχή όπου αναστέλλεται η λειτουργία καταστήματος, οι πολίτες θα ενημερώνονται για τον αγροτικό ταχυδρόμο που τους εξυπηρετεί και θα έχουν τη δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας μαζί του για προγραμματισμό κατ’ οίκον εξυπηρέτησης».
Αναλυτικά η ανακοίνωση των ΕΛΤΑ:
«Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία προχωρούν δυναμικά στον μετασχηματισμό τους, επεκτείνοντας το μοντέλο «ΕΛΤΑ κατ’ οίκον», που φέρνει όλες τις υπηρεσίες των ΕΛΤΑ απευθείας στην πόρτα του πολίτη. Όπως δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος των ΕΛΤΑ, κ. Γρηγόρης Σκλήκας, «το ταχυδρομείο δεν είναι μόνο το κατάστημα της γειτονιάς· είναι μια υπηρεσία που φτάνει ακόμη πιο κοντά στον πολίτη, όπου κι αν βρίσκεται, με σύγχρονα μέσα, ευελιξία και αξιοπιστία».
Ο θεσμός «ΕΛΤΑ κατ’ οίκον» αξιοποιεί το ισχυρό δίκτυο 1.400 ταχυδρόμων, 500 συνεργατών ΕΛΤΑ και 400 διανομέων της ΕΛΤΑ Courier, που εξυπηρετούν καθημερινά κάθε γωνιά της χώρας. Οι ταχυδρόμοι διαθέτουν πλήρη ψηφιακό εξοπλισμό (PDA, POS) και μπορούν να πραγματοποιούν πληρωμές, εισπράξεις, αποστολές και παραδόσεις αντικειμένων απευθείας στον χώρο του πολίτη.
Ιδιαίτερη μέριμνα δίνεται στους συνταξιούχους και στους κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών, οι οποίοι θα συνεχίσουν να εξυπηρετούνται με φυσική παρουσία ταχυδρόμου, όπως και σήμερα. Σε κάθε περιοχή όπου αναστέλλεται η λειτουργία καταστήματος, οι πολίτες θα ενημερώνονται για τον αγροτικό ταχυδρόμο που τους εξυπηρετεί και θα έχουν τη δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας μαζί του για προγραμματισμό κατ’ οίκον εξυπηρέτησης.
Παράλληλα, μέσω του τηλεφωνικού κέντρου 212 0000 700, μπορούν να λαμβάνουν πληροφορίες και να προγραμματίζουν ραντεβού με τον ταχυδρόμο της περιοχής τους.
«Κανένα νησί δεν θα μείνει χωρίς κατάστημα και κανένας Έλληνας χωρίς ταχυδρόμο», ανέφερε ο κ. Σκλήκας. «Με το ΕΛΤΑ κατ’ οίκον, κάθε πολίτης έχει πρόσβαση σε όλες τις υπηρεσίες, στο σπίτι του, με τον ίδιο άνθρωπο που τον εξυπηρετούσε πάντα – αλλά τώρα ακόμα πιο γρήγορα, πιο απλά, πιο ψηφιακά και πιο κοντά».
Η αναδιοργάνωση του δικτύου των ΕΛΤΑ αποτελεί αναγκαίο βήμα για τη βιωσιμότητα και το μέλλον της εταιρείας. Τα ΕΛΤΑ, όπως τόνισε ο Διευθύνων Σύμβουλος, παραμένουν ελλειμματικά σε μία ιδιαίτερα ανταγωνιστική αγορά ενώ σήμερα, λιγότερο από το 10% των συνολικών εσόδων συνδέεται με τη λειτουργία των φυσικών καταστημάτων, όταν το κόστος λειτουργίας τους αντιστοιχεί περίπου στο 45% του συνολικού κόστους της εταιρείας. Πολλά από τα καταστήματα λειτουργούσαν με ελάχιστα έσοδα και ζημίες που ξεπερνούσαν τις 150.000 ευρώ ετησίως ανά κατάστημα.
Επομένως, ο μετασχηματισμός των ΕΛΤΑ είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να διασφαλιστεί το μέλλον και οι προοπτικές τους, των εργαζομένων και του κοινωνικού τους ρόλου. Ειδάλλως θα μπορούσε να απειληθεί η επιβίωση συνολικά των ΕΛΤΑ. Η συνέχιση της λειτουργίας δεκάδων καταστημάτων με ελάχιστη εμπορική δραστηριότητα και περιορισμένη προσέλευση πελατών δεν θα ήταν βιώσιμη επιλογή.
Η απόφαση για την αναστολή λειτουργίας 204 καταστημάτων στηρίζεται σε τεκμηριωμένα οικονομικά και λειτουργικά δεδομένα και αποτελεί συνέχεια ενός ευρύτερου σχεδίου μετασχηματισμού που υλοποιείται τα τελευταία δυόμισι χρόνια. Προηγήθηκαν η συνένωση με την ΕΛΤΑ Courier, η ανανέωση του στόλου με 250 υβριδικά και 250 ηλεκτρικά οχήματα, η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών και η εκπαίδευση του προσωπικού.
Η Καθολική Ταχυδρομική Υπηρεσία παραμένει πλήρως εξασφαλισμένη. Σε κάθε νησί λειτουργεί τουλάχιστον ένα ταχυδρομικό κατάστημα, ενώ σε περιοχές όπου δεν υπάρχει πλέον φυσικό κατάστημα, η εξυπηρέτηση παρέχεται μέσα από το δίκτυο των αγροτικών ταχυδρόμων, κινητών μονάδων, συνεργαζόμενων σημείων και πρακτορείων με την εμπορική ταυτότητα των ΕΛΤΑ ή της ΕΛΤΑ Courier, εξασφαλίζοντας την αδιάλειπτη παρουσία και τις ίδιες υπηρεσίες με χαμηλότερο λειτουργικό κόστος.
Καθημερινά, περισσότεροι από 1.400 ταχυδρόμοι, 500 συνεργάτες ΕΛΤΑ και 400 διανομείς συνεργατών της ΕΛΤΑ Courier, εξυπηρετούν πολίτες και επιχειρήσεις σε όλη την επικράτεια, καλύπτοντας απομακρυσμένες, ορεινές και νησιωτικές περιοχές. Ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί με τη μετακίνηση προσωπικού από τα καταστήματα που αναστέλλουν λειτουργία, ενισχύοντας τη διανομή και τη συχνότητα εξυπηρέτησης.
Το ανθρώπινο δυναμικό των ΕΛΤΑ παραμένει στον πυρήνα της προσπάθειας αυτής. Κανένας εργαζόμενος των ΕΛΤΑ δεν χάνει τη θέση του. Το προσωπικό αξιοποιείται σε νέες, πιο παραγωγικές λειτουργίες, ενισχύοντας κρίσιμους τομείς όπως η διανομή, οι υπηρεσίες πελατών και οι ψηφιακές λειτουργίες. Παράλληλα, συνεχίζονται τα προγράμματα εκπαίδευσης και αναβάθμισης δεξιοτήτων, ώστε κάθε εργαζόμενος να συμμετέχει ενεργά στη νέα εποχή του Οργανισμού.
Τα ΕΛΤΑ παραμένουν παρόντα σε όλη τη χώρα, με νέες μορφές λειτουργίας, σύγχρονα εργαλεία και ανθρώπινο πρόσωπο. Στηρίζουν την περιφέρεια, επενδύουν σε τεχνολογία, εκπαίδευση και εξοπλισμό, και διαμορφώνουν ένα βιώσιμο, αξιόπιστο και ανθρώπινο ταχυδρομείο που υπηρετεί τον πολίτη με συνέπεια και σεβασμό».
Βουλή: Αντιδράσεις στην Επιτροπή Οικονομικών για το «λουκέτο»
Σε υψηλούς τόνους διεξάγεται η συζήτηση του φορολογικού νομοσχεδίου στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, με τους βουλευτές της αντιπολίτευσης να ζητούν έκτακτη συνεδρίαση αποκλειστικά για το ζήτημα του κλεισίματος 200 καταστημάτων των ΕΛΤΑ σε όλη τη χώρα.
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Παππάς, κατέθεσε επίσημο αίτημα για τη διεξαγωγή ειδικής συνεδρίασης της Επιτροπής, παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του αρμόδιου υπουργείου, του Υπερταμείου και της διοίκησης των Ελληνικών Ταχυδρομείων.
«Η διοίκηση των ΕΛΤΑ ανακοίνωσε ότι κλείνει 200 καταστήματα σε όλη τη χώρα. Αυτή τη στιγμή νησιώτες, κάτοικοι ορεινών περιοχών, συνταξιούχοι, ακόμα και γειτονιές της Αθήνας μένουν χωρίς ταχυδρομείο. Δεν θα πάθουμε τίποτα αν πάει λίγο πιο μετά η συζήτηση για το φορολογικό· είναι μεγάλη ανάγκη να γίνει έκτακτη συνεδρίαση», τόνισε χαρακτηριστικά.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, Μιχάλης Κατρίνης, ο οποίος ζήτησε άμεση ενημέρωση από τον αρμόδιο υπουργό, επισημαίνοντας πως «το ζήτημα του κλεισίματος εγείρει σοβαρά ερωτήματα λογοδοσίας και διαφάνειας».
«Δεν μπορούμε να λειτουργούμε εν κενώ, τη στιγμή που οι πολίτες βλέπουν υπηρεσίες να καταργούνται», είπε.
Από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας, ο Στέλιος Πέτσας παραδέχθηκε ότι το θέμα έχει προκαλέσει ανησυχία και στις κυβερνητικές τάξεις, σημειώνοντας πως έχει ήδη τεθεί «σε κεντρικό επίπεδο» μέσω τηλεδιάσκεψης.
«Δεν είναι μόνο ζήτημα τεχνοκρατικό, αλλά και εξυπηρέτησης των πολιτών – ειδικά των ηλικιωμένων και των κατοίκων παραμεθόριων περιοχών», είπε, αναφέροντας ότι και στην περιοχή του, στον Άγιο Στέφανο, κλείνει κατάστημα που εξυπηρετεί μεγάλο αριθμό πολιτών.
Ο βουλευτής Αλέξανδρος Καζαμίας (Πλεύση Ελευθερίας) επανέλαβε το αίτημα για αυτόνομη συνεδρίαση της Επιτροπής με μοναδικό θέμα τα ΕΛΤΑ.
Κλείνοντας τη συζήτηση, ο πρόεδρος της Επιτροπής, Αθανάσιος Καββαδάς, αναγνώρισε την κοινή ανησυχία όλων των βουλευτών, ενημερώνοντας ότι ήδη έχει προχωρήσει σε σχετικές επικοινωνίες για τη διοργάνωση ειδικής συνεδρίασης με τη συμμετοχή του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρη Παπαστεργίου και της διοίκησης των ΕΛΤΑ.
«Έκλεισαν 203 καταστήματα και το θέμα απασχολεί όλες τις τοπικές κοινωνίες. Μόνο χθες το βράδυ δέχθηκα πάνω από 100 τηλεφωνήματα, καθώς κλείνει το ταχυδρομείο στο Νυδρί. Θα ενημερώσω για τον προγραμματισμό της συνεδρίασης εντός της ημέρας ή το αργότερο έως τη Δευτέρα», ανέφερε.
Το ζήτημα των ΕΛΤΑ αναμένεται να συζητηθεί εκτενώς στην επικείμενη συνεδρίαση της Επιτροπής, καθώς το κύμα αντιδράσεων διαπερνά σχεδόν όλες τις κοινοβουλευτικές πτέρυγες.
Πιερρακάκης: Τα ΕΛΤΑ έχουν πρόβλημα, πρέπει να ληφθούν δύσκολες αποφάσεις
Απάντηση στα έντονα πυρά για το επικείμενο κλείσιμο των 204 καταστημάτων των ΕΛΤΑ σε όλη τη χώρα, έδωσε ο Κυριάκος Πιερρακάκης, μιλώντας στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, όπου εξετάζεται το φορολογικό νομοσχέδιο που ενσωματώνει τα μέτρα της ΔΕΘ.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας παραδέχθηκε πως «πρέπει να ληφθούν δύσκολες αποφάσεις», καθώς –όπως είπε– «τα ΕΛΤΑ έχουν πρόβλημα και υπάρχουν πολλά ζητήματα στην αναδιάρθρωσή τους που πρέπει να επιλυθούν».
Ο κ. Πιερρακάκης υπογράμμισε πως «πρέπει να ληφθεί υπόψη κάθε παράμετρος», επισημαίνοντας ωστόσο ότι η ταχυδρομική δραστηριότητα έχει υποχωρήσει δραματικά, καθώς «η αλληλογραφία σήμερα βρίσκεται μόλις στο 10% εκείνης που υπήρχε πριν από δέκα χρόνια».
Ο κ. Πιερρακάκης αποδέχθηκε το αίτημα για άμεση συνεδρίαση της Επιτροπής σχετικά με το θέμα των ΕΛΤΑ, δηλώνοντας πως «η διοίκηση του Οργανισμού θα κληθεί να έρθει και να απαντήσει».
Δεν παρέλειψε, ωστόσο, να στρέψει τα βέλη του προς τον ΣΥΡΙΖΑ, τονίζοντας ότι «παρόμοιες αποφάσεις έχουν ληφθεί διαχρονικά». Επικαλέστηκε μάλιστα παλαιότερη απάντηση του Νίκου Παππά σε ερώτηση του Γιάννη Μανιάτη για κλείσιμο υποκαταστήματος, στην οποία –όπως είπε– ο πρώην υπουργός είχε αναπτύξει «ένα πλήρως τεχνοκρατικό σκεπτικό». Παράλληλα, υπενθύμισε ότι τα ΕΛΤΑ εντάχθηκαν στο Υπερταμείο επί Ευκλείδη Τσακαλώτου, «προκειμένου να εξασφαλιστεί ανεξαρτησία από κυβερνητικό έλεγχο».
Ο υπουργός τόνισε ακόμη ότι η λειτουργία των ΕΛΤΑ αποτελεί «ζήτημα εθνικής σημασίας», σημειώνοντας πως στόχος είναι η επιβίωσή τους. Όπως ανέφερε, η κυβέρνηση έχει ήδη στηρίξει τον Οργανισμό με «αύξηση μετοχικού κεφαλαίου άνω των 250 εκατομμυρίων ευρώ» και με πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου. «Τα χρήματα που έχουν δοθεί και η μέριμνα που έχει ληφθεί είναι για να επιβιώσει ο Οργανισμός», υπογράμμισε.
